Aan de Gebiedsaanpak Vitaal Platteland Winterswijk is in de afgelopen jaren reeds een aantal stappen vooraf gegaan. 

Omgevingsvisie buitengebied Winterswijk 

De Omgevingsvisie buitengebied gemeente Winterswijk kwam in 2019 participatief tot stand. In deze visie heeft de gemeente vastgelegd dat ze het unieke cultuurlandschap wil behouden en versterken. 

Daarvoor staan in de visie zes kernkwaliteiten genoemd: 

• hoge milieukwaliteit
• ecologie van beken, bossen, struwelen en natuurgebieden, waaronder de vier Natura2000-gebieden
• kleinschalig agrarisch cultuurlandschap
• bijzondere geologische en aardkundige kenmerken en archeologische waarden
• leefbaarheid met identiteit en sociale samenhang
•  economisch en sociaal functioneren.

Pilotproject Gebiedsaanpak buitengebied Winterswijk

In juli 2020 heeft het College van B&W Winterswijk het Pleidooi ‘De Winterswijkse Manier’ vastgesteld als visie en aanpak voor behoud en ontwikkeling van het Nationaal Landschap Winterswijk. Het pleidooi gold als basis voor gesprekken binnen de gemeente en met haar partners in de regio en provincie om samen te werken aan de grote vraagstukken die spelen in het buitengebied. Het pleidooi heeft ertoe geleid dat de stichting Waardevol Cultuurlandschap Winterswijk (WCL), gemeente Winterswijk, provincie Gelderland en Waterschap Rijn en IJssel de handen ineen hebben geslagen voor een integrale gebiedsgerichte aanpak als pilotproject. 

Het doel van dit project was tweeledig.

• Gezamenlijk komen tot een gedragen toekomstbeeld voor het Nationaal Landschap Winterswijk;  
• Gezamenlijk komen tot een uitvoerings-agenda voor het gebied, zodat de plannen ook concreet worden en helder is wat op korte en langere termijn nodig is om de ambities in het gebied te realiseren. 

Verhalen uit het gebied en gebiedsweek 

Welke wensen en verhalen leven in het buitengebied? Die vraag was het uitgangspunt voor talloze gesprekken in de winter van 2021-2022. In die gesprekken vertelden mensen hun verhaal, soms als vertegenwoordiger van een organisatie. Vaak waren het persoonlijke verhalen: van bewoners van verschillende generaties; van agrarische, recreatie- en andere ondernemers; van landgoedeigenaren en natuurbeheerders. Bekijk de filmpjes van die verhalen:

De verhalen vormden de basis voor een gebiedsweek en verschillende gebiedsateliers, begin 2022. Die hebben een overzicht opgeleverd van de kenmerken van het gebied, van de problemen die er spelen en van de opgaven waarmee de overheden aan de slag moeten en willen. Ook werden al mogelijke oplossingen en instrumenten benoemd. 

Doorstart

Na de gebiedsweek kregen we in 2022 te maken met een nieuwe werkelijkheid: de werkelijkheid van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) en het rapport van Remkes, van de reuring rond het stikstofdossier en andere opgaven voor het landelijk gebied en de onzekerheid die daarmee gepaard gaat. 

Deze periode hebben overheden en gebiedspartners gebruikt om na te denken over een doorstart. Ook het ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij (LNV) was inmiddels aan tafel gekomen, als een belangrijke partij bij de vraagstukken.  

Eind 2022 maakten de overheden en gebiedspartners een doorstart met de Gebiedsaanpak Vitaal Platteland Winterswijk. Hun samenwerking bekrachtigden zij met een intentieovereenkomst, inclusief startnotitie. De Intentieovereenkomst is op 18 januari 2023 getekend.